TEMEL KİMYA KANUNLARI
A) SABİT ORANLAR KANUNU :Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında DAİMA SABİT bir oran vardır. Bir bileşiğin elementlerinin KÜTLECE YÜZDELERİ SABİTtir. Bileşiğin kütlesi arttıkça, bu sabit oran ve elementlerin kütlece yüzdeleri sabittir, değişmez.
PROBLEMLER
a) 2 DEĞİŞİK BİLEŞİK VARSA
1) XC3 bileşiğinde (X /C)-KÜTLECE BİRLEŞİM ORANI= 2/3 ise 12 gr X İLE 32 gr C den en fazla kaç gram X2C4 bileşiği olur?
XC3 de 1X ve 3C elementi bulunur. a) Kütlece birleşim oranı=2/3= X/3C olur
b) X/C için a)yı 3 ile çarpalım X/C= 2/1 olur
c) X2C4 te 2X ve 4C bulunur. Kütlece birleşim oranı= 2X/4C=X/2C = (X/C) *(1/2) yi bulmalıyız .
b)deki X/C=2/1 i c)deki X/2C yapmak için; b)deki X/C=2/1 in eşitliğin 2 tarafını da 2 ile bölmeliyiz. X/2C= 1 olur. Kütle olarak, 1 gr X ile 1 gr C birleşerek 1+1=2 gr X2C4 bileşiği yaparsa;
12 gr X ile 12 gr C birleşerek 12+12=24 gr X2C4 bileşiği yapar ve 32-12=20 gr C artar.
d) 1 gr X ile 1 gr C birleşerek 1+1=2 gr bileşik, X2C4 yapar
MEVCUT 12 32
KULLANILAN 12 12 12+12=24
ARTAN YOK 32-12=20 gr artar
2) Fe4C3 bileşiğinde kütlece birleşme oranı= Fe / C = 8 /9 ise; Fe2C4 Bileşiğinde 12 gr Fe ile kaç gr C birleşir?
a) Fe4C3 te 4 tane Fe ve 3 tane C vardır. Ohalde 4Fe / 3 C = 8 / 9 olur
b) Fe / C yi bulalım a) yı 3/4 ile çarpıp sol tarafını Fe/C yapalım. Fe/C = (8/9)*(3/4)=2/3 OLUR
c)Şimdi yeni bileşiğin, Fe2C4 ün kütlece yüzdesini yazalım= (2Fe) /4C =2/4(Fe/C) olur
b)deki Fe/C=2/3 Oranını c) de yerine koyalım. (2Fe)/4C =(2/4)* (2/3) =1/3 OLUR
yani 1 gr Fe ile 3 gr C birleşerek 1 +3=4 gr Fe2C4 bileşiği olur
12 gr Fe ile 12*3=36 gr C birleşmelidir ve 12+36=48 gr Fe2C4 Bileşiği oluşur.
3) 24 gr X3Y4 bileşiğinin 8 gramı Y dir. 50 gr X2Y3ün kaç gramı Y dir?
a) X3Y4 de Kütlece birleşim oranı =3X/4Y= (X İN KÜTLESİ) /(Y NİN KÜTLESİ)=(24-8)/8=2/1,
b) 3X/4Y= 2/1 den eşitliğin 2 tarafını 4/3 ile çarparak X/Y= (2/1)*(4/3)= 8/3 elde ederiz.
c) 2nci bileşikteX2Y3te kütlece birleşim oranı=(X in kütlesi/(Y nin kütlesi)=2X/3Y=(2/3)*(X/Y)=(2/3)*(8/3)=16/9
d) 16 gr X ile 9 gr Y birleşerek 16+9=25 gr X2Y3 bileşiği oluşursa;
16*2kat=32 gr X 9*2kat=18 gr Y VARDIR. 25*2kat= 50 gr X2Y3 bileşiğinde
e) 32 gr X ve 32 gr Y den en fazla kaç gram X2Y3 olur?
c şıkkında X2Y3 ün kütlece birleşim oranını=16/9 bulmuştuk. Yani 16 gr X ile 9 gr Y birlşmekteydi. Burada çok kullanılan, 16 gr kullanılan X elementi kısıtlayıcıdır. 32 (=16*2kat) gr X için, 9*2kat=18gr Y gereklidir ve 32+18=50 gr bileşik yapar ve Yden 32-18=14 gr artar.
4) a)Cu-bakır ve O-oksijen den olan bileşikte Cu-bakırın kütlece oranı %10 dır. 90 gr oksijenle 50 gr bakırdan ne kadar bileşik oluşur ve hangisinden ne kadar artar?
Bileşiğin %10= 1/10 u bakır ise; %90=9/10 u oksijendir. (Oksijen / Bakır) kütlece birleşim oranı=(9/10)/(1/10)=9/1 dir. Kısaca payda=10 birim bileşiğin 1 birimi=bakır ise; 9 birimi=oksijendir ve (O /Cu)oranı=9/1 olur.
9 gr oksijenle 1gr bakır birleşerek 9+1=10 gr bileşik yaparsa, çok kullanılan, kritik olan oksijenle başlayalım,
90 (=9gr*10kat) gr oksijen için 1gr*10kat=10gr bakır gerekir ve 90+10=100 gr bileşik olur. 50-10=40 gr bakır artar.
b) Eşit kütlede reaksiyona giren Cu ve O elementlerinden 16 gr madde artarsa, kaç gr bileşik, CuO oluşur?
Cu ve O nun eşit alınacak kütlelerini fazla gereken Oksijenin miktarı kadar yani 9 ar gr alalım
KÜTLECE BİLEŞİM YÜZDESİNE göre; 9 gr oksijenle 1 gr bakır birleşerek 10 gr bileşik yaparsa
ELDE OLAN 9 GR Oksijen ve 9 gr bakırdan
KULLANILAN 9 GR o ve 1 gr Cu
KALAN BİTER ve 8 gr artar.*** 16 gr artan madde Cu dur ve 16=8*2kat olduğundan, bileşikte 10gr*2kat=20 gr olmalıdır.
5) 18 gr AB4 bileşiği elementlerine ayrıştırıldığında; 8 gr A oluşmaktadır. Bileşikteki KÜTLECE BİRLEŞİM ORANINI=A/B yi bulalım
B) KÜTLENİN KORUNUMU kanunundan 18 gr bileşikte 8 gr A var ise; 18-8=10 gr da B bulunmaktadır. Fiziksel ve kimyasal reaksiyonlarda reaksiyona giren maddelerin kütlesi= reaksiyonda oluşan maddelerin kütlesine, yani, kütle eksilmez, artmaz. Reaksiyon eşitliğinin solundaki kütlelerinin toplamı = sağındaki kütlelerin toplamına dır. AB4 = A +4B reaksiyonunda reaksiyona giren AB4 bileşiğinin kütlesi= Reaksiyondan çıkan (A elementinin kütlesi + 4 B elementinin kütlesi)
Şimdi A nın toplam kütlesi/B nin toplam kütlesi= 8 /10=4/5 olur, yani 4 gr A ile 5gr B birleşip 9 gr bileşik yaparlar
6) Şimdi yine 2 farklı bileşikli problem tipine dönelim
XY3 bileşiğinin kütlece %25i X tir. X2Y5 bileşiğinin kütlece birleşme oranını( toplam X / toplam Y) bulalım
XY3 te X in oranı=%25 =1 /4 ise, 3Y nin bileşikteki oranı=3/4 tür. Yani 4 birimlik bileşikte, 1 birim=X ve 3 birim=Y bulunmaktadır. (X /Y)oranı = 1/3 olur.Bu oranı kullanarak Şimdi 2nci bileşiğin, X2Y5 in (X/Y) kütlece birleşme oranını bulalım. 2X /5Y=(2/5)* (X/Y) =(2/5)* (1/3) =2/15 olur, yani 2 gr X ile 15 gr Y birleşir.
7) X2Y3 bileşiğinin kütlece birleşim oranı=2/5 ise ve eşit kütlede alınan X ve Yden 9 gr artıyorsa; kaç gram bileşik oluşmuştur?
DİKKAT: Bileşikte 2 gr X ile 5 gr Y birleşiyorsa, eşit miktarlarda örneğin ikisinden de fazla miktar olan 5 er gram
alındığında, artan miktar ikisinin farkı kadar=5-2=3 gr az kullanılan X den olacaktır. Artan miktar olan 9gr=3gr*3kat olduğundan, oluşan bileşikte (2 gr X+5 gr Y=) 7gr*3kat=21 gr olacaktır.
8) Şimdi 2nci bileşiğin FORMÜLÜNÜ BULALIM
X2Y3 bileşiğinde kütlece birleşme= X/Y= 4/9 tur. Kütlece birleşim oranı =12 /8 olan 2nci bileşiğn formülünü bulalım
DİKKAT:5NCİ SORUDA kütlece birleşim elementlerin gramları ve 6ncı soruda da yüzdelerin oranıydı. 5 ve 6 ncı sorular hariç diğer sorularda olduğu gibib burada da önce 1nci bileşiğin kütlece birleşimini= X/Y yi bulalım. (2X/3Y)=4/9 İSE (X/Y)=(4/9)*(3/2)=2/3 olur. 2nci bileşiğin formülü=XmYn olursa;
kütlece birleşimi=(m*X)/(n*Y)=(m/n)* (X/Y) =(m/n)* (2/3) = 12/8 OLMALI ve buradan m/n=(12/8)*(3/2)=9/4 olur ve formülde X9Y4 olmalıdır
9) 24 gr A2B2 bileşiğinin 6 gamı A dır. 11 gramlık A4B6 bileşiğindeki B nin gramını bulalım.
24 gr A2B2 bileşiğinde 6 gr A varsa, 24-6=18 gr B vardır ve kütlece birleşim=A/B=6/18=1/3 olur.
A4B6 bileşiğinde kütlece birleşim=4A / 6B= (2/3)*(A/B) =(2/3)* (1/3)=2/9 OLUP 11 GR BİLEŞİKTE 2gr A ve 9 gr B vardır.
10) X4Y9 bileşiğinin kütlece birleşimi=5/8 ise; 39 gr bileşik elde etmek için; DİKKAT: 5GR X + 8GR y- 13 GR BİLEŞİk den, 39=13gr* 3 kat olduğundan, 5gr*3kat=15 gr X ve 8 gr*3kat=24 gr Y gereklidir ve 15+24=39 gr bileşik miktarını tekrar bulduk.
Eşit miktarlarda alınan X ve Yden 12 gr artıyorsa, kaç gram bileşik oluşur? DİKKAT: İkisindende fzla miktar 8 er gram alsak; az kullanılan X den 8-5=3 gramlık FARK kadar artacaktır.
Sorudaki gibi artan miktar=12 gr ise; 12 = (8-5=3gr)*4 kat olduğundan, oluşan bileşikte (8+5=13gr)*4kat=52 gr dır.
11) 6 GR A ile 10 gr B birleşerek A2B3 bileşiği olmuşsa;
6 gr A ile 5 gr B birleşirse olan 2nci bileşiğin formülünü bulalım.
1nci bileşiğin kütlece birleşimi=6/10=3/5 olur Şimdi A/B oranını bulalım. (2A/3B)= 3/5 den (A/B)=(3/5)*(3/2)= 9/10 2nci bileşikte kütlece birleşim oranı=6/5 oranı = m*A /n*B=(m/n)*(A/B)=(m/n)* 9/10 den m/n=(6/5)*(10/9)=4/3 buluruz ve 2nci bileşiğin formülü= A4B3 olur
12) Kütlece %25i Hidrojen olan CH4 bileşiğinden 16 gram yapmak için kaç gram hangisinden kullanılmalıdır?
CH4 de %25=1/4 hidrojen varsa, 3/4 oranında da C-karbon vardır, CH4 te kütlece birleşim= C/H= 3/1 dir
yani 4 gramlık CH4 Bileşiğinde 1 gr hidrojen ve 3 gram karbon vardır.
16gr(=4gr*4kat)lık CH4 bileşiğinde 1gr*4kat=4gr hidrojen ve 3gr*4kat=12 gr karbon kullanılır.
b)TEK BİLEŞİK VARSA , PROBLEM DAHA KOLAYDIR
13) CaS dekütlece birleşim oranı=3/4 ise, 8 gr S Kullanarak kaç gram AYNI BİLEŞİKTEN, CaS den oluşur?
3 gr Ca ile 4 gr S birleşerek 3+4=7 gr CaS birleşiği oluşura
8 (4*2=8) Gr S den 7*2=14 gr CaS oluşur.
DİKKAT:Yine sabit oran değişmez. 14 gr CaS Nin 8 gramı S ve kalan 14-8=6 gramı da Ca olur .
Sabit oranı bulalım= Ca/S= 6 / 8 =3/4 yine aynı oranı bulduk
C) KATLI ORANLAR KANUNU: 2 ELEMENT (3 ELEMENT İÇİN BU KANUN UYGULANAMAZ) birbiriyle birden fazla farklı bileşik oluşturuyorsa, elementlerden birinin miktarını SABİT tutarsak birleşen diğer elementlerin birleşen miktarları arasında bir oran vardır.
14) H- Hidrojen ve O-Oksijenden oluşan 2 bileşik H2O2 ve HO4 olsun Katlı oran kanunu için bir elementin miktarını aynı yapmalıyız. Örneğin, H ler, eşitlemek için HO4 ü 2 ile çarpalım ve H2O8 yapalım.
H2O2 ve H2O8 e bakalım ve oksijenleri orantılarsak; oran=2/8= 1/4 katlı oran olur
15) X2Y ve XmYn bileşiklerindeki eşit kütlede X ile birleşen Y nin KATLI ORANI=2/3 ise m ve n yi bulalım
16) A ve B den oluşan A2B4 ve A3B5 bileşiklerindeki Blerin katlı oranını bulalım
Blerin katlı oranını sorduğuna göre, Aların katsayılarını eşitleyelim. 2A ve 3A nın EKOK(2,3)=6 yı bulup, A2B4 ü 3 ile ve A3B5 i 2 ile çarpalım. 1 nci bileşik= A6B12 ve 2nci bileşik=A6B10 olur. Şimdi A ların katsayılarını veya A nın kütlesini eşitledik.(1nci bileşikteki B)/(2nci bileşikteki B)= 12/10 =6/5 olur.
DIKKAT:Y nin katlı oranı için, önce 2 bileşikteki X in kütlelerini yani Xin katsayılarını eşitleyelim ve m=2 yapalım ve m=2 yaparsak , n yi de ile çarpıp 2n yapmalıyız. 2nci bileşik X2Y2n oldu , 1nci bileşikte= X2Y dir KATLI ORANI uygularsak; (1nci bileşikteki Y)/(2nci bileşikteki Y)= (1*Y) /(2n*Y)= 2/3 olmalı. (1/2n)=2/3 den2n=3/2 ven=3 olur.
17) Aşağıdaki bileşik çiftlerinden hangisinde Katlı oranlar kanunu uygulanamaz?
a)CO2 ve CO b) SO2 ve SO3 c) HNO3 ve HNO2
a) da C ve O b) de S ve O olarak 2 çeşit madde bulunduğundan kanun uygulanır AMA c) de H, N, O olmak üzere 3 çeşit madde bulunduğundan Katlı Oranlar Kanunu UYGULANAMAZ.
18) A ve B maddelerinden olan 2 farklı bileşiğin 10 gramlık 1ncisinde 2 gramı A dır 2nci bileşikte de %40 ı A dır. B nin katlı oranı kaçtır?
B nin KATLI ORANI sorulduğuna göre 2 bileşikteki A 'nın KÜTLECE BİRLEŞME ORANINI eşitlemeliyiz.
1nci bileşikteki KÜTLECE BİRLEŞİM ORANI= A/B = 2gr / (10-2=8 gr)= 1/4 ve
2nci bileşikteki KÜTLECE BİRLEŞİM ORANI =A/B= 40/ (100-40=60)=40/60=2/3
2 bileşikteki A'nın ornlarını eşitlemek için; 1nci bileşikte 1 birim bulunana A yı 2 ile çarparak 2nci bileşikteki A nın 2 birim olan miktarına eşitleriz.
1nci bileşikteki YENİ KÜTLECE BİRLEŞİM ORANI= A/B= (2kat*1=2)/(2kat*4=8) =2/8 OLUR
2nci bileşikteki A/B =2/3 İDİ Şimdi Y nin katlı oranını bulmak için , Y nin mavi olan rakamlarını oranlayalım = 8/3 oldu
19) C-Karbonun O-Oksijenle yaptığı 2 ayrı bileşikten birinde 24 gr karbon 48 gr oksijenle, diğerinde 12 gr karbon 32 gr Oksijenle reaksiyona girmiştir. 1nci bileşikteki oksijenin 2nci bileşikteki oksijene oranı (katlı oranı) kaçtır?
Oksijenin katlı oranı sorulduğuna göre, karbon kütlece birleşme oranlarını 2 bileşikte de bulup eşitlemeliyiz. Sonra karbonları eşitlenmiş orantının oksijen rakamlarını orantılamalıyız.
1nci bileşikteki kütlece birleşme oranı =C / 0 =24 /28=1 / 2***
2nci bileşikteki kütlece birleşme oranı=C / O=12/32=3 / 8 şimdi C leri eşitlemek için;
1nci bileşiktek, C nin sayısı=1 i 3 ile çarparak, C / O =3 / 6 *** oldu . Oksijen(mavi rakamlar) leri orantılayarak
C nin katlı oranını= C / O= 6 / 8 = 3 / 4
20) A bileşiği B bileşiği
1nci bileşikteki % 20 %80
2nci bileşiği %40 %60 ve 1nci bileşiğin formülü A3B4 ise 2nci bileşiğin formülünü bulalım
Formülü bilinen 1nci bileşiğin yüzdelerin oranı=20/80 =(1/4) ,formülünden de (3A/4B)oranını bulup eşitleriz. 3A/4B=1/4 den ( A/B)oranı= (1/4)*(4/3)=1/3 buluruz.
2nci birleşiğin yüzde oranını bulalım=40/60=2/3 , (AnBm)formülünden de (nA/mB) oranını bulup eşitleriz .(n/m)*(A/B)= 2/3 =(n/m)* (1/3) =(2/3) den (n/m)= (2/3)* (3/1)= 2/ 1 bulunur, yani n=2 ve m=1 dir. Formülde A2B1 olur.
D) HACİM ORANLARI KANUNU: Kimyasal reaksiyonlarda harcanan(reaksiyona giren, okun solundakiler) veya oluşan (ortaya çıkan,yapılan, üretilen yani okun sağında-ucundakiler) gazların aynı koşullardaki(EŞİT T-Sıcaklık ve P-basınçta) HACİMLERİNİN ORANI =MOL SAYILARININ oranına eşittir.
21) A2 ve B3 gazlarının aynı koşullarda reaksiyona girmesinden AnBm bileşiği oluşmuştur.(A2+B3=AnBm) Tepkimede harcanan A2 gazının B2 gazının hacmine oranı=3/4 ve ortaya çıkan AnBm bileşiğinin hacminin harcanan B2 gazının hacmine oranı=2/3 ise; m ve n yi bulalım
D-HACİM ORANLARI KANUNUndan (A2) / (B3)= (3/4) dan (A/B)= (3/4)*( 3/2)=9/8 buluruz
(AnBm) /(B2)=2/3 den de (A/B)*(n/m)=2/3 yazarız ve (9/8) *(n/m)=2/3 den (n/m)= (2/3)*(8/9)=16/27 buluruz,yani n=16 ve m=27 buluruz, bileşik A16B27 dir
22) 14 gr A + 12 gr B (artansız tepkimeye =tam verimli tepkimeye girerek) = 11.2 litre C gazı oluşturmuştur. C nin mol kütlesini bulalım
KÜTLENİN KORUNUMU KANUNUNDAN girenlerin kütle toplamı(14+12=26 gr ) = Ürünün, çıkanın yani C gazının kütlesine olmalı
KURAL:Normal koşullarda hangi cins olursa olsun, 1 MOL GAZIN HACMİ=22.4 LİTREDİR .
11.2 Litre C gazı nın Mol Sayısı= 11.2 / 22.4 =0.5 MOL dür. 2 sonucu birleştirelim. 0.5 mol olan C gazının kütlesi =26 gr olursa; 1 mol C gazının kütlesi =26 / 0.5= 52 gr olur.
E) TÜM KİMYASAL REAKSİYONLARDA; TOPLAM KÜTLE ve
ATOM CİNSİ VE SAYISI ve(ÖRNEĞİN okun solunda C-Karbon varsa muhakkak okunsağında, ucunda da C olmalı yokolamaz, Solda olmayan H-Hidrojen okun sağında çıkamazi yani atom cinsi korunur, AMA solda 5 tane C varsa, okun sağında da C 5 tane olarak bulunmalıdır. yani ATOM SAYISI KORUNUR.
ELEKTRİKSEL YÜK KORUNUR. (Reaksiyona girenlerin toplam yükü=+4 oluyorsa; okun ucundaki ,çıkanların da toplam elektrik yükü=+4 olmalıdır.
DİKKAT; MOL SAYISI ve MOLEKÜL SAYISI ve gazlarda bu ikisini gösteren HACİM bazı reaksiyonlarda korunur, bazen korunmaz. yani KORUNMA KANUNU GEÇERSİZDİR. Bu sayılar element ve bileşiklerin önlerindeki katsayılardır
Örneğin; 2 A + 3 B = 4 C deki 2,3 elemet mol sayısı ve 4 molekül sayısı olup (2+3 =5 OLMAZ, 4 olmuştur, korunMAMIŞTIR)
23) H2 + (1/2) O2 = H2O ya bakalım
ATOM CİNSİ korunmuştur.(Okun solunda H ve O olarak 2 cins atom vardır, sağda da bu 2 cins bulunmaktadır)
ATOM SAYISI korunmuştur.(Okun solunda 2 tane H atomu ve (1/2)*2=1 tane O atomu vardır, sağda da 1 O vardır.
KÜTLE KORUNMUŞTUR. (Soldaki 1 H2 element molekülünün ağırlığı=2 tane H atomu* 1gr=2 gr + (1/2) O2 element molekülünün kütlesi=(1/2)*(2*16)=16 gr ) = Sağdaki H2O-Su molekülünün kütlesi= (2 gr H + 16 gr O)
Soldaki mavilerin toplamı:2+16 = Sağdaki kırmızıların toplamına: 18 olmuştur, kütle korunmuştur.
1 mol H2 ile (1/2=0.5) mol O2 reaksiyona girerek 1 mol H2O yapmıştır, mol ve molekül sayısı korunmamıştır.(1+0.5eşit değildir 1mola )
24) 6 gr A bileşiği 25 gr B bileşiğiyle reaksiyona girerek 12 gr C bileşiği ve x gr D bileşiği oluşmuştur. D bileşiğinin kütlesi=x i bulalım
Kütlenin korunumu kanunundan A(6gr) + B(25 gr) = C(12gr) + D (x gr)
31 = 12 + x den x=19 gr bulunur.
25) A) AB3 bileşiğinin kütlece birleşim oranı=3/4 tür, 24 gr A ile 12 grB den en fazla kaç gram AB3 oluşur?
B)EN FAZLA KAÇ GRAM A2B4 (FARKLI BİLEŞİK )oluşur?
DİKKAT:Sorular karışık görünse de hep yukardaki 2 tipten oluşmaktadır.
A) AB3 Kütlece birleşim oranı=( A nın kütlesi) / (B nin kütlesi)= 3/4 ise ve yine aynı bileşiği soruyorsa,
3 gr A + 4 GR B birleşerek, 3+4=7 gr AB3 bileşiği yaparsa(en çok kullanılan 4 grlık B ye bakalım).
12 gr B(4GR*3 katı) 7*3katı=21 gr bileşik yapar ve
3 gr*3katı=9 gr A kullanılır ve A dan 24-9=15 gr artar DİKKAT: EŞİT kütlelerde alınan A ve B DEN artan 10 gr ise, bileşik ne kadar oluşur? Önce 3gr ve 4 gr ın farkını bulalım (4-3=1)olur, yani ikisi de fazla olan gr dan, yani 4 gr dan alınsa fark=1 gr artacak ve 7 gr bileşik oluşacaktı.
Artan10gr= 1gr*10 kat ise oluşan bileşik te 7gr*10kat=70 gr olacaktır.
B) Farklı bileşik, A2B ten en fazla ne kadar oluşur ?
AB3, 1nci bileşikteki kütlece birleşim= Akütlesi/Bkütlesi =3/4 VERİLMİŞ.
a) 2nci bileşiğe geçmek için ,Önce (A/B) oranını bulalım: (A/3B)=3/4 ise, (A/B)=(3/4)*3=9/4 OLUR
b)sonra 2nci bileşikteki kütlece birleşme=( 2A/3B)=(2/3)*(A/B)=(2/3)*(9/4)=3/2 olur
yani 3 gr A + 2 GR B ile birleşerek 5 gr bileşik yaparlarsa, en çok kullanılan A dan başlayalım
*24 (3gr*8katı)gr A dan + (2gr*8katı=)16 gr B gereklidir. DİKKAT; 12 gr B vardır O halde B den hesaplayalım (12/2=6katı olmalıdır)
(2gr*6=)12 gr B kullanılır ve biter
(3gr*6katı=)18 gr A kullanılır ve 24-18=6 gr A artar ve 12 gr B + 18 GR=30 gr bileşik oluşur.
26) 6 gr su-H2O yapmak için kaç gram Oksijen kullanırız.
DİKKAT: Hemen su oluşumunu reaksiyonunu yazalım: H2 + (1/2) O2 = H2O da kütlece birleşim=H/O=2/16=1/8 dir. ve 1 birim H ile 8 birim O birleşip 9 birim su oluşur u bilmeliyiz
18 gr su yapmak için, 8 gr oksijen gerekliyse
6 gr(18/6=3) su yapmak için de 8/3 gr oksijen gereklidir.
22) C + 2 H2 = CH4 den Oluşan bileşikteki kütlece birleşim oranını bulalım
DİKKAT:Bu problemi yapabilmek için; C Nİn atom kütlesi=12 gr ve H nin atom kütlesi=1 gr verilmeli veya bilmeliyiz)
12 gr C + 2 tane H2 (2tane 2*1gr=2*2*1 gr=4 gr) = 16 gr CH4 yapmıştır.
CH4 Kütlece birleşme=C/H= 12/4=4/1 dir
27) 22 NCİproblemde C -KARbonun bileşikteki kütlece %-yüzdesini bulalım
1nci yol) %C = (12gr/ 16gr)*%=%75
2nci yol)Atom ve molekül kütleleri bilmiyorsak ,sadece kütlece birleşim oranını biliyorsak; =C/H=4/1
%C= % ( 4 /(4+1) ) = % 4 /5= %80 ve kalan %20 de %H dir
28)
A ve B elementlerine ait Bileşiklerinin kütle oranları yukarıda gösterilmiştir. 60 gram bileşik oluştururken A ve B den ne kadar kullanmalıyız???
Şekilden; 3gram A ile 12 gr Y birleşip 3+12=15 gr bileşik oluşturmakta olduğunu görürüz.
* Ave B nin kütlece birleşme oranı = A/B=3/12= 1/4 tür.
*1 birim A + 3 BİRİM B birleşerek 1+3=4 birim BİLEŞİK oluşturmaktadır. O halde
60 gr bileşik (60/4birim=15kat)için; 1birim*15kat=15gr A ve
3 birim*15kat=45gr B kullanırız
29) A2BC bileşiğindeki elementlerin kütlece birleşim oranları A, B,C =2,3,4 dır. 9 gr B kullanarak ne kadar bileşik yaparız?
A, B, C = 2, 3, 4 İLk halinde 3 gr B ile 2+3+4=9 gr BİLEŞİK oluyor
9 gr B ile (9/3=3katıyla), 3kat*9gr=27 gr BİLEŞİK olur.
